🌿 Ontmoet de 4.000 Jaar Oude Olijfboom die de Opkomst en Val van Alexanders Rijk Meemaakte – Uitgelegd door een Bioloog

Diep in het hart van Kreta, waar mythes en natuurwonderen samenkomen, staat de legendarische olijfboom van Vouves. Al duizenden jaren is deze eeuwenoude wachter getuige van de opkomst en ondergang van beschavingen. Hij heeft zelfs enkele van Griekenlands beroemdste figuren overleefd.

Olijfbomen worden al sinds de oudheid vereerd – niet alleen vanwege hun vrucht of olie, maar ook vanwege hun opmerkelijke levenskracht. Ze staan symbool voor volharding, wijsheid en continuïteit. In een wereld waarin de geheimen van de natuur vaak door de tijd worden bedekt, herinnert de boom van Vouves ons eraan dat het leven soms tegen alle verwachtingen in kan voortbestaan.

Zijn verweerde stam en wijdvertakte takken zijn levende getuigen van een afstamming die de tijd trotseert. De biologische wonderen achter deze bijna onsterfelijke levensduur hebben wetenschappers, historici en natuurliefhebbers al decennialang gefascineerd.

🌳 Een Levende Schat uit de Oudheid

De olijfboom van Vouves is een van de oudste nog levende olijfbomen ter wereld. Volgens schattingen is hij tussen de 2.000 en 4.000 jaar oud. In het meest optimistische geval zou hij dus ouder zijn dan figuren als Alexander de Grote of Pythagoras.

In tegenstelling tot jongere bomen beschikt deze oerboom over uitzonderlijke aanpassingen. Zijn robuuste, verweerde stam en diepe wortelnetwerk hebben hem geholpen om periodes van droogte, klimaatveranderingen, branden en menselijke invloed te overleven – en hij produceert nog steeds olijven.

De structuur van de boom is het resultaat van zowel genetische erfenis als invloeden van de omgeving. Het maakt hem tot een uniek studieobject voor botanici en biologen die onderzoek doen naar langlevende soorten en hoe zij zich aanpassen aan de tijd.

De olijfboom van Vouves is niet alleen een botanisch fenomeen, maar ook een cultuursymbool dat diep verankerd zit in het Griekse erfgoed. De boom is zelfs ouder dan het Parthenon. Archeologen en historici hebben eeuwenoude mythen en verhalen blootgelegd waarin olijfbomen heilige plekken vertegenwoordigen – wat leidde tot vele discussies over de werkelijke leeftijd en betekenis van deze boom.

🧬 Het Geheim achter de Eeuwige Levenskracht

Wat bomen zoals die van Vouves zo bijzonder maakt, is hun vermogen tot vegetatieve (of klonale) voortplanting. In de kern van dit proces ligt de zogenaamde “wortelmoeder” – een ondergronds netwerk dat niet alleen stabiliteit biedt, maar ook nieuw leven voortbrengt, zelfs als het bovengrondse deel van de boom beschadigd is.

Deze regeneratieve kracht werkt als een soort biologische tijdcapsule, waardoor de boom extreme omstandigheden kan overleven waar andere soorten aan ten onder zouden gaan. Zelfs als de stam afbrandt of wordt omgehakt, blijven de wortels leven en produceren ze opnieuw jonge scheuten.

Door de eeuwen heen heeft de boom van Vouves deze genetische blauwdruk gebruikt om genetisch identieke nakomelingen te produceren. Deze vorm van klonen is een van de meest efficiënte strategieën van de natuur om in een veranderend klimaat te overleven.

Op cellulair niveau beschikken olijfbomen over unieke biochemische processen die beschadigd weefsel herstellen en ziektes afweren. Ze maken antioxidanten en eiwitten aan die celstructuren beschermen – zelfs over eeuwen.

En alsof dat nog niet bijzonder genoeg is: de olie die de boom produceert is niet alleen gezond voor mensen, maar ook voor de boom zelf. De antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen van olijfolie beschermen de boom van binnenuit.

🌱 Veelzijdiger dan je denkt

Olijfbomen zijn veel meer dan historische monumenten – ze zijn van levensbelang voor mens én natuur. Hun vruchten zitten boordevol polyfenolen, vitamines en gezonde vetten. Onderzoek toont aan dat deze stoffen bijdragen aan een gezond hart, minder ontstekingen en mogelijk zelfs bescherming tegen kanker.

De productie van olijfolie is nog altijd een belangrijke sector in Zuid-Europa. Het ondersteunt duurzame landbouw, lokale economieën en eeuwenoude tradities.

De transformatie van olijven tot olie is al sinds de oudheid een essentiële schakel in de Middellandse Zee-cultuur. Tegenwoordig wordt olijfolie niet alleen in de keuken gebruikt, maar ook in cosmetica, geneeskunde en zelfs religieuze rituelen.

De boomgaarden waarin deze olijfbomen groeien zijn bovendien van groot ecologisch belang. Ze beschermen tegen bodemerosie, bevorderen waterbehoud en bieden een thuis aan vele diersoorten. Daarmee bewijzen olijfbomen dat hun impact veel verder reikt dan alleen het bord of de fles.

🌿 Een levend wonder met wortels in het verleden en betekenis voor de toekomst

De olijfboom van Vouves is niet alleen een boom – hij is een levend symbool van overleving, aanpassing en verbinding met onze geschiedenis. In een wereld die voortdurend verandert, biedt hij een zeldzaam perspectief op de veerkracht van de natuur.

Noot van de schrijver: Waar ligt Vouves eigenlijk?
Als je vanaf Chania naar Kissamos rijdt, of richting Elafonissi dan kom jer vlak langs.
Het is een dorpje van niets, paar huizen.
Wij waren daar 25 jaar geleden, op zoek naar deze boom, na wat rondvragen in de lokale
kafeneion (koffiehuis waar je ook lekker Raki kan drinken) kwam het halve dorp mee om ons naar de boom te leiden.
Het werd een mooie dag.

Experts geven tips voor het adopteren van het mediterrane dieet

Er zijn geen ingewikkelde regels. Met een beetje basiskennis en de juiste ingrediënten in de voorraadkast kunnen nieuwkomers zich dit gezondste eetpatroon ter wereld moeiteloos eigen maken.

Door Costas Vasilopoulos

📅 11 maart 2025, 21:14 UTC

De basis van het mediterrane dieet

Het mediterrane dieet, wereldwijd geprezen als een van de gezondste eetpatronen, vindt zijn oorsprong in de eeuwenoude eetculturen van de landen rond de Middellandse Zee.

Dit dieet combineert matige lichaamsbeweging, voldoende rust en sociale interactie met gezonde voeding. Het richt zich op verse, seizoensgebonden producten en heeft wereldwijd veel aandacht gekregen vanwege de gezondheidsvoordelen en de duurzame benadering van eten.

“Het mediterrane dieet bevat koolhydraten met een lage glycemische index, gezonde onverzadigde vetten en hoogwaardige eiwitten, vaak afkomstig uit bonen en andere peulvruchten.”
– Simon Poole, medisch arts en auteur

Volgens Poole is dit eetpatroon niet alleen uitzonderlijk gezond, maar vermindert het ook het risico op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, beroertes, diverse vormen van kanker, diabetes, ontstekingsziekten en Alzheimer.

Geen strikte regels, maar wel een aantal basisprincipes

Hoewel het mediterrane dieet geen strikte regels kent, zijn er wel een aantal kernprincipes die je moet begrijpen om optimaal van de voordelen te profiteren.

🔹 De combinatie van groenten en extra vierge olijfolie is de basis van talloze gerechten in de Middellandse Zee-regio.
🔹 Verschillende regio's hebben hun eigen varianten, maar olijfolie als primaire vetbron en een breed scala aan kleurrijke groenten vormen de gemeenschappelijke kern.

Elke kleur van groenten en fruit bevat unieke voedingsstoffen en antioxidanten die het immuunsysteem van planten versterken – en diezelfde stoffen kunnen ons beschermen tegen chronische ziekten.

In plaats van maaltijden met veel koolhydraten (zoals pasta met groenten), moedigt het mediterrane dieet het regelmatig eten van groentegerechten zoals de Griekse ‘lathera’ (groentestoofschotels met olijfolie) aan.

Wat hoort thuis in een mediterrane voorraadkast?

Naast groenten en fruit omvat het mediterrane dieet ook:
✔️ Volle granen
✔️ Bonen en peulvruchten
✔️ Noten en zaden
✔️ Kruiden en specerijen
✔️ Matige hoeveelheden gefermenteerde zuivelproducten (zoals yoghurt en kaas, vooral van geiten- of schapenmelk)
✔️ Weinig rood vlees, met de nadruk op plantaardige eiwitten, vis en gevogelte

Ultra-bewerkte voedingsmiddelen hebben geen plaats in dit dieet. Desserts bestaan voornamelijk uit fruit, met af en toe een vleugje honing als zoetstof.

“We moeten meer groenten en fruit eten, en het op de mediterrane manier doen is waarschijnlijk de makkelijkste manier.”
– Nancy Harmon Jenkins, auteur van The New Mediterranean Diet Cookbook

Makkelijk toepasbaar voor beginners

Volgens Jenkins is het mediterrane dieet eenvoudig toe te passen.

“De ingrediënten zijn gemakkelijk verkrijgbaar in de meeste supermarkten en de bereidingswijze is simpel. Je hebt echt geen culinaire opleiding nodig.”

Toch merkt ze op dat vooral Amerikanen moeite hebben om meer groenten in hun dieet op te nemen.

Een eenvoudige mediterrane kooktip van Jenkins:
🥬 Neem een groene groente zoals spinazie, broccoli of escarole.
💧 Kook het kort in gezouten water tot het net zacht is, giet het af en doe het terug in de pan.
🧄 Voeg een fijngesneden teentje knoflook en twee eetlepels olijfolie toe.
🔥 Roerbak kort en serveer met een kneepje citroensap.

De onmisbare rol van extra vierge olijfolie

Volgens Poole is extra vierge olijfolie het absolute hart van het mediterrane dieet:

“Er is geen enkel ander ingrediënt dat zo’n grote invloed heeft op de calorieverhouding en zo alomtegenwoordig is in een voedingspatroon.”

Olijfolie is niet alleen een gezonde vetbron, maar bevat ook oleïnezuur, wat bijdraagt aan een goed cholesterolgehalte en ontstekingsremmende eigenschappen heeft.

Daarnaast zijn de polyfenolen in extra vierge olijfolie krachtige antioxidanten die helpen bij:
✅ Ontstekingsremming
✅ Bloedglucoseregulatie
✅ Verbeterde opname van voedingsstoffen uit groenten

Bij het bakken of frituren van vis met extra vierge olijfolie blijven gezonde visvetzuren beter behouden. Bovendien helpt olijfolie bij het opnemen van vitamines en polyfenolen uit groenten.

Kies de juiste olijfolie voor elk gebruik

🥗 Duurzame, vers geoogste extra vierge olijfolie voor salades en dressings.
🍳 Betaalbare extra vierge olijfolie voor bakken en koken.
🛢 Oude olijfolie (mits goed bewaard) voor verhitting.

“Er zijn geen koopjes in extra vierge olijfolie. Als een olie extreem goedkoop is, is er iets mis – meestal is het ver over de houdbaarheidsdatum.”
– Nancy Harmon Jenkins

Het mediterrane dieet draait om balans, niet om perfectie

Hoewel het dieet geen strikte beperkingen kent, is het belangrijk om bewuste keuzes te maken. Maar af en toe zondigen is geen probleem.

“Het mediterrane dieet is niet bedoeld als een rigide plan, maar als een viering van pure, goede ingrediënten.”

Jenkins benadrukt dat fouten maken geen ramp is:

🥔 Een keer zure room en boter op je aardappel? Geen probleem.
🥗 Maak het goed met een verse salade met olijfoliedressing.
⚖️ Gebruik olijfolie als vervanger voor andere vetten in je dieet, in plaats van extra vet toe te voegen.

"Je zult er geen spijt van krijgen – en misschien val je zelfs af!"

Conclusie: een gezonde en toegankelijke levensstijl

Het mediterrane dieet is makkelijk toe te passen, duurzaam en bevorderlijk voor de gezondheid. Door te focussen op verse, eenvoudige ingrediënten en extra vierge olijfolie als basis te gebruiken, kan iedereen profiteren van dit natuurlijke en voedzame eetpatroon.

Of je nu een beginner bent of al ervaring hebt met de mediterrane keuken, het draait allemaal om balans, genieten en kwaliteit boven kwantiteit.

🌿 Smakelijk en gezond eten begint hier!

DENDRES Olijfolie: Een Gezonde Oogst met meer Polyfenolen!

Dit jaar heeft onze DENDRES Extra Vierge Olijfolie een hoger percentage polyfenolen – en dat is goed nieuws voor je gezondheid! 🌿

Polyfenolen zijn krachtige antioxidanten die bijdragen aan een sterk immuunsysteem en ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Dit herken je aan de lichte bitterheid en de scherpte in de keel, kenmerken van hoogwaardige olijfolie.

Vooral aan de oostkant van Kreta, waar het dit jaar extra droog was, groeiden de olijven onder perfecte omstandigheden. Minder vocht betekende ook minder DAKOS-vliegjes, die schadelijk zijn voor de olijven. Hierdoor konden we een nog zuiverdere en voedzamere olie produceren.

Proef de puurheid en geniet van de gezondheidsvoordelen van onze DENDRES olijfolie! 🫒✨

📦 Bestel nu en ervaar de smaak van topkwaliteit olijfolie!

Keuringsdienst van waarde over het bedrog in de olijfolie wereld 2024 

Dit onderzoek is exact 15 jaar na hun eerste onderzoek over olijfolie in 2009.
Onderstaand staat een filmpje over dit onderzoek, wij geven enig commentaar op dit zeer goede onderzoek.

Uit dit onderzoek blijkt dat er na 15 jaar niets is bijgeleerd over olijfolie,
eigenlijk een stuk minder nog.

De supermarkten werden gevraagd over de verschillende soorten van olijfolie in hun assortiment.
De reacties zijn soms ronduit hilarisch, het blijkt dat zij er niet veel van afweten.
Maar dat was in 2009 ook al zo.

De olijfoliefabrieken in Spanje werden bezocht, daar werd eerlijk over sommige olijfolie soorten gesproken.
De slechte olijfolie wordt geraffineerd en verkocht aan het buitenland, wat er daarna met deze olijfolie
gebeurt weten zij ook niet.
Deze geraffineerde olijfolie bevat niets meer van de anti-oxidanten, vitamines, smaak en kleur waar Extra Virgin olijfolie
om bekend staat.
Een professionele olijfolie proefster was hier ook erg duidelijk in.

Wat wijzelf ook al in 2003 ontdekt en gepubliceerd hebben, milde olijfolie, classico, wokken, speciaal voor... etc.
is in de meeste gevallen geraffineerde olijfolie.
Dit is verder ook te lezen op onze website; Uitleg over de soorten olijfolie

Waar al de specialisten in onderstaand filmpje het over eens zijn,
er is maar 1 soort olijfolie waar je in mag bakken, frituren, koud gebruik eigenlijk alle toepassingen;
Extra Virgin Olijfolie

Ontroerend stukje over een Italiaans restaurant in Nederland die uitsluitend Extra Virgin olijfolie gebruikt.
hij was verbaasd over al de andere olijfolie soorten waar geen smaak of kleur meer in zit.

Daar zou ik dus graag gaan eten!

https://npo.nl/start/serie/keuringsdienst-van-waarde/seizoen-24/olijfolie_1/afspelen

Disclaimer; Alle feiten en wetenswaardigheden die boven beschreven staan komen uit het onderzoek van de Keuringsdienst van waarde.